ترکیب کانیایی تورمالین توده های گرانیتوئیدی در شمال شرق معدن ژان (پهنه سنندج-سیرجان) و تعیین ارتباط ژئوشیمیایی آن با ترکیب ماگمای گرانیتوئیدی

منطقه مورد مطالعه بخشی از پهنه زمین ساختی سنندج - سیرجان می¬باشد که در شمال غرب شهر ازنا و شمال¬شرق معدن سنگ ساختمانی ژان واقع شده است. در این منطقه یک توده گرانیت - گنایس میلونیتی رخنمون داشته که بلورهای تورمالین موجود در آن به رنگ کاملاً سیاه و به صورت لکه ای، لخته ای و یا اجتماعی از دانه های ریز مشاهده می شود. بررسی¬های شیمیایی صورت گرفته بر روی گرانیت تورمالین¬دار حاکی از آن می¬باشد که این توده گرانیتوئیدی از نظر ژئوشیمیایی پرآلومینوس تا کمی متاآلومینوس و کالک¬آلکالی تا حدودی آلکالی بوده و در نمودارهای عنکبوتی به هنجارشده نسبت به گوشته اولیه تهی¬شدگی بارز در ba, nb, sr, p, ti و در نمودار عنکبوتی به هنجار شده نسبت به کندریت ناهنجاری منفی بسیار شاخصی در eu را شاهد می¬باشیم. در نمودار snx در برابر sny نمونه¬های مورد بررسی در محیط¬های تکتونیکی پس از برخورد در حاشیه صفحه واقع می شوند بطوریکه در دو محدوده syn-shear و late-shear همپوشانی دارند و دارای ماهیت a-type از نوع آلکالی- آلومینیوس می¬باشند و در زیرگروه a2 واقع شده¬اند. نتایج آنالیز به روش la-icp-ms بر روی تورمالین¬های موجود در توده گرانیتوئیدی شمال¬شرق معدن ژان در زون سنندج – سیرجان، بر روی نمودارهای باینری mn در برابر mg)+ (fetot / fetot بیان¬کننده شکل¬گیری کانی تورمالین از مذاب گرانیتوئیدی با پیشرفت روند تفریق می¬باشد از طرفی، تورمالین¬های مورد بررسی در نمودار عنکبوتی به هنجار شده نسبت به میانگین ترکیب گرانیت تورمالین¬دار، هم ناهنجاری مثبت و هم ناهنجاری منفی در eu را نشان می¬دهند که حاکی از احاطه شدن تورمالین¬های مورد بررسی با کانی کوارتز و فلدسپار می¬باشد، همچنین فازهای فرعی نظیر زیرکن، آلانیت بر روی الگوی توزیع و پراکندگی ree تأثیر خیلی زیادی می¬گذارند. با توجه به شواهد پتروگرافی، تورمالین¬های مورد بررسی همراه با موسکویت و بیوتیت مشاهده می¬شوند بطوریکه، هرکجا تورمالین غالب هست بیوتیت و کانی¬های همراه با آن بصورت محدود قابل روئیت می¬باشند و یا اصلاً وجود ندارند و بالاعکس. با استفاده از فاز¬¬ دیاگرام¬های ترکیبی می¬توان، فاکتورهای کنترلگر ایجاد تورمالین در ارتباط با بیوتیت، رابطه بین تورمالین و کانی¬های همراه، شیمی گرانیت تورمالین¬دار و مکان¬یابی¬های پترولوژیکی را مورد ارزیابی قرارداد. بررسی آنالیزهای ریزپردازشی (نقطه¬ای) تورمالین¬های مورد بررسی نشان می¬دهد تورمالین¬های مورد بررسی دارای ترکیب شورل– دراویت با تمایل بیشتر به سمت شورل می¬باشند، خودشکلی، عدم منطقه¬بندی و تمایل تورمالین¬های مورد بررسی به سمت درونی بردارهای تهی¬شدن از پروتون-زدایی حاکی از ماگمایی بودن آنها و افزایش fe+2 نسبت به mg حاکی از نشأت گرفتن از یک گرماب با منشأ ماگمایی می¬باشد. بنابراین از تورمالین¬های وابسته به محیط¬های گرانیتی بوده و بوسیله یک گرماب با خاستگاه ماگمایی بوجود آمده¬اند.